Manuele therapie

Heb je pijn in je rug of aan je nek? Zitten je schouders vast? Heb je een tenniselleboog of achillespeesontsteking? Dan kom je bij een kinesitherapeut terecht, die gespecialiseerd is in manuele therapie.

Wat is manuele therapie?

Manuele therapie is een behandeling voor pijn ergens in je bewegingsapparaat. Gaande van je kleine teen tot aan je schedel. Elk gewricht, elke spier en zenuw kan klachten uitlokken. Dat kan gaan van stijfheid, naar irritatie tot heel vervelende pijn.

Met manuele therapie kan je, simplistisch gezegd, losmaken wat ‘vast’ is komen te zitten. Niet alleen voor pijn in je rug, maar ook in je kaak, pols, schouder, knie of voet. Elke structuur in je lichaam die bedoeld is om te bewegen, kan jouw manueel therapeut vastnemen en beter laten bewegen.

Spieren die gespannen staan, kan je rekken en losmaken. Gewrichten die stijf staan, kan je mobiliseren, manipuleren en kraken. Zenuwen kan je laten glijden of ontlasten daar waar ze druk ondervinden. Jouw manueel therapeut onderzoekt je lichaam. Dan maakt hij je los met gerichte grepen en bewegingen. Op het einde van de sessie, krijg je oefeningen mee voor thuis.

Manuele therapie, hoe werkt het?

Gerichte tests maken duidelijk welk gewricht, welke zenuw of welke spier uw klachten veroorzaakt. We kijken hier ook naar het gebied boven en onder je regio waar je pijn hebt. Na deze ‘diagnose’ kunnen we bewegen wat stroef loopt. Je krijgt een duidelijk oefenplan, waarmee je zelf aan de slag kan om beter te worden.

Manuele therapie beperkt zich nooit enkel en alleen tot de plek waar je pijn hebt:

Bij een tenniselleboog, moet we rekening houden met je nek en je radiale zenuw.
De enkel die je vorig jaar hebt omgeslagen, heeft misschien een bekkenprobleem veroorzaakt. Waardoor je nu niet van die vervelende pijn in je onderrug vanaf geraakt.
Duizeligheid en hoofdpijn worden dikwijls veroorzaakt door je bovenste nekwervels. Of zijn het juiste kristallen in je binnenoor, die vertigo opwekken en je duizelig maken?

Hoe zit het met je kaak? Doet die pijn? Kunnen we die pijn verbeteren? Of doet ze geen pijn, maar verhindert ze een correcte beweging in je nek? Bestaan er oefeningen voor je kaak om thuis te doen?

Telkens opnieuw is het zoeken wat er vastloopt en hoe we alles terug op zijn ‘rails’ kunnen krijgen.

Kan je met manuele therapie een wervelkolom 'los' maken?

Bij het behandelen van je rug of nek, kan het een optie zijn dat je therapeut je ‘kraakt’. In het vakjargon: manipuleren. Je therapeut maakt met je nek of rug een kleine, snelle beweging; een ‘trust’ . Dikwijls hoor en voel je dan een krakje. Het gevoel en geluid dat je kraker teweegbrengt, maakt het soms een spectaculaire techniek om te ondergaan. Kraken is eigenlijk geen correcte benaming omdat het doet denken aan iets dat breekt. Dat is niet het geval en daarom spreekt men eigenlijk van ‘manipuleren’ van je rug.

Wat is het verschil met kinesitherapie?

Het voordeel van kraken of manipulatie van je gewricht, is dat je tijdelijk meer beweging creëert. Het gewrichtje in je nek of rug dat gekraakt is, kan terug in al zijn richtingen bewegen. Er komen ook onmiddellijk pijnstillende stoffen vrij rondom jouw pijnlijk gewricht, doordat je veel beweginsreceptoren in één keer stimuleert ¹. Door de herwonnen beweging, kan het gewricht zichzelf terug smeren met gewrichtsvloeistof.

Manipuleren is enkel zinvol, wanneer je dit combineert met oefeningetjes thuis. De nieuwe beweeglijkheid kan je enkel ‘verzilveren’ met voldoende beweging. Als je dan ook wat spierkracht in en rondom je gewricht traint, heb je een verstandig lange-termijn plan.

Effecten van manuele therapie

Neurofysiologisch

Jouw manuele therapeut trekt, duwt, kraakt, glijdt of oscilleert je met een gewricht. Deze mobilisaties prikkelen receptoren die in en rond je pijnlijk gewricht zitten. Receptoren zijn ‘voelers’ aan het einde van je zenuwen. Je zenuwen geleiden de prikkels van de receptoren via het ruggemerg naar je brein. Je brein reageert daar op zijn beurt op door signalen terug te zenden naar uw pijnlijke regio. Deze signalen zorgen voor minder pijngewaarwording en hebben een invloed op pijnstillende stoffen in je bloed² ³

Brein en bloed

Op de plaats waar jij pijn hebt, zijn de zenuwvezels die pijn geleiden erg actief, waardoor je last hebt. Door de mobilisatie van uw therapeut, krijgt je brein andere informatie binnen. Er komt nu niet alleen maar scherpe pijninformatie binnen, maar ook ‘bewegingsinformatie’. Bewegingsreceptoren rondom je gewricht geleiden dit via hun zenuwen naar boven. In je hersenen zit er een schakelcentrum, het ‘periaqueductale grijs’, dat nu zowel pijn-als bewegingsinfo moet verwerken, komende uit dezelfde regio. Door pijnlijke informatie te ‘mengen’ met beweginsinformatie, wordt jouw pijn onbewust als minder belangrijk verwerkt. Het resultaat is pijnstilling. Je voelt het minder.

Bloed

Je brein op zijn beurt reageert met verandering in je sympathisch zenuwstelsel: hartslag, bloeddoorstroming en huidtemperatuur veranderen. De cytokines, ontstekingsstoffen die ontstaan bij spier- en gewrichtspijn, veranderen ook door therapeutische technieken. Het aantal cytokines daalt en het aantal pijnstillende stoffen, zoals endorfines, stijgt.

Ruggenmerg

Manuele therapie zorgt ervoor dat de spierreflex vanuit je spier naar het ruggenmerg en terug, afneemt. Deze ontspanning geeft je gewricht wat meer bewegingsruimte, waardoor het minder stroef en pijnlijk wordt.

Mechanisch

Door met een gewricht te bewegen, maakt je manueel therapeut het soepeler. In je gewrichten zit er een vloeistof, synovia. Dit is een soort olie die dient om je gewrichtsvlakken gesmeerd houden. Door een gewrichtje, bijvoorbeeld in je nek, vast ten nemen en te bewegen, kan je het ‘smeren’ en daardoor versoepelen. Dit versoepelend mechanisch effect is onderzocht en bestaat ook. Alleen is dit effect slechts tijdelijk. Daarom is het zo belangrijk om ook buiten de therapiesessies oefeningen te doen. Zo kan je écht beweging winnen, spieren opbouwen en pijnvrij geraken.

Kan een therapeut mijn rugpositie corrigeren?

Een kromme rug terug rechtmaken

Van een scheve rug, kan je geen rechte rug maken. Iemand met een scoliose bijvoorbeeld, heeft een structurele S-vorm in zijn rug. Je kan daar aan proberen te ‘sleutelen’ en verschillende wervels 1 voor 1 kraken en mobiliseren. Toch zal je deze basisvorm nooit kunnen veranderen¹. Je lichaam is op een bepaalde, niet-perfecte manier gegroeid en daar moet je het als volwassene mee doen. Je kan dan nog wat fine-tunen door jezelf soepel en sterk te houden, maar dat is het.

Vermijden wegzakken

De ene persoon heeft een been dat wat langer is, de andere een voet die wat meer doorzakt. Nog iemand anders heeft een sterk ontwikkelde heupkop langs 1 zijde en nog iemand anders heeft een knie die minder ontwikkeld is. Bijzonder weinig mensen zijn echt perfect symmetrisch. Net zoals een boom, die op een bepaalde manier ergens rond of naar het licht is gegroeid, heeft jouw lichaam zich op jouw manier ontwikkeld. Eens de sterke stam gevormd is, is dat de basispositie voor het verdere leven.

Waar je wel een invloed op hebt, is hoe je verder evolueert vanuit deze basispositie. Doe je veel turnoefeningen, klim je in bomen of doe je fysiek werk. Dan onderhoud je de beweeglijkheid en kracht in je lichaam. Zit je hele dagen achter een bureau en spreek je je spieren nooit aan, dan zal je lichaam stilletjesaan wegzakken naar een gebogen houding. Dit begint eigenlijk al als kind. Vergelijk je het lichaam van een balletdanser met iemand die enkel virtuele games speelt, dan zie je al een groot verschil. De ene zal zich goed rechtop houden dankzij zijn kracht en lenigheid, terwijl de gamer al wat aan het ‘inzakken’ zal zijn.

Scheefstand rug

Door mijn rug gegaan en nu sta ik scheef

Scheve rug terug recht?

Je kent altijd wel iemand die met zijn rug of nek naar een therapeut geweest is. En spreekt over een ‘mirakelbehandeling’. ‘Ik ben scheef naar binnen gekomen en terug recht naar buiten gewandeld’. Soms kan je inderdaad op hele korte tijd een spectaculaire verbetering bekomen. Je zit bijvoorbeeld vast tussen je schouders, je krijgt een krakje, wat mobilisaties en oefeningen en het gaat al veel beter. In de meeste gevallen heb je toch wat meer tijd, behandelingen en oefensessies nodig om helemaal van je pijn verlost te zijn.